اهواز – آتشسوزی تالابها، کمبود آب و آلودگی هوا و تعطیلیهای همیشگی مراکز آموزشی بخشی از مشکلات خوزستان است که راهکارهای علمی و مشارکت دانشگاهی میتواند این چرخه را متوقف کند.
خبرگزاری مهر، گروه استانها- علی نواصر*: خوزستان، استانی که هنوز هم با وجود همه مشکلات بهعنوان قلب آب و کشاورزی و انرژی ایران شناخته میشود، امروز با مجموعهای از بحرانهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی دستوپنجه نرم میکند؛ بحرانهایی که از آتشسوزی تالاب هورالعظیم تا آلودگی هوا و کمبود آب کشاورزی را در بر میگیرد. نبود برنامهریزی استراتژیک و آیندهنگری علمی، این استان را در چرخهای از روزمرگی و تصمیمات مقطعی گرفتار کرده است.
خوزستان، استانی با منابع عظیم نفت، گاز و آب، امروز بیش از هر زمان دیگری با پرسشهای جدی درباره آینده خود مواجه است. آتشسوزی گسترده در تالاب هورالعظیم طی ماههای اخیر، زندگی چندین شهرستان را مختل کرد و نفس کشیدن را برای هزاران شهروند دشوار ساخت. مدارس، دانشگاهها و ادارات تعطیل شدند اما هیچ راهکار بلندمدتی برای پیشگیری از تکرار چنین فجایعی ارائه نشد.
آلودگی هوا در اهواز و دیگر شهرهای خوزستان، ناشی از آلایندههای صنعتی، کشاورزی و خودروها، سالهاست به یکی از معضلات اصلی استان تبدیل شده است. تصمیمات مقطعی همچون تعطیلی مدارس یا ادارات تنها مسکنی کوتاهمدت بوده و هیچ برنامه جامع برای کاهش آلایندهها یا اصلاح الگوی مصرف انرژی دیده نمیشود.
کارشناسان محیطزیست هشدار میدهند که بدون آیندهنگری علمی و مدیریت هدفمند، این چرخه تعطیلی و بحران ادامه خواهد یافت.
کمبود آب نیز ضربهای جدی به کشاورزی خوزستان وارد کرده است. ممنوعیت کشت برنج که بهعنوان یکی از محصولات سنتی و اقتصادی استان شناخته میشود، زیان سنگینی به کشاورزان وارد کرده است. در حالی که راهکارهای نوین آبیاری و مدیریت منابع آب میتوانستند جایگزین این ممنوعیت شوند، فقدان برنامهریزی استراتژیک باعث شده کشاورزان تنها با خسارت و ناامیدی مواجه شوند.
آیندهنگری در این حوزه میتوانست شامل سرمایهگذاری در فناوریهای آبیاری قطرهای، بازچرخانی آب و آموزش کشاورزان باشد اما چنین اقداماتی هنوز در دستور کار قرار نگرفته است.
مشکلات بیکاری، فاضلاب و فضای شهری نیز به معضلاتی مزمن تبدیل شدهاند. نبود برنامه کوتاهمدت و بلندمدت برای توسعه اقتصادی و اجتماعی، خوزستان را در وضعیت «کارهای دیمی» و روزمرگی نگه داشته است. بسیاری از پروژههای عمرانی نیمهتمام مانده و فرصتهای شغلی پایدار ایجاد نشدهاند. این وضعیت اعتماد عمومی را کاهش داده و مهاجرت نیروی انسانی متخصص از استان را نیز تشدید کرده است.
آیندهنگری؛ حلقه مفقوده مدیریت
در ادبیات مدیریت استراتژیک، آیندهنگری بهعنوان یکی از ابزارهای کلیدی برای پیشبینی بحرانها و طراحی راهکارهای پایدار شناخته میشود. دانشگاهها و مراکز پژوهشی میتوانند با ارائه مدلهای علمی، روندهای زیستمحیطی و اقتصادی را تحلیل کرده و سناریوهای مختلف برای آینده استان طراحی کنند اما ارتباط میان نهادهای علمی و تصمیمگیران اجرایی در خوزستان ضعیف است. نبود این پیوند، باعث شده سیاستها بیشتر واکنشی و مقطعی باشند تا آیندهنگر و هدفمند.
مدیریت هدفمند به معنای تعیین اهداف روشن، طراحی برنامههای کوتاهمدت و بلندمدت و پایش مستمر نتایج است. در خوزستان، چنین رویکردی میتواند شامل: ایجاد برنامه جامع کاهش آلودگی هوا با مشارکت صنایع، کشاورزان و شهروندان، سرمایهگذاری در فناوریهای نوین آبیاری برای کاهش فشار بر منابع آب، توسعه زیرساختهای شهری و فاضلاب با استفاده از مدلهای مشارکت عمومی، خصوصی، ایجاد فرصتهای شغلی پایدار از طریق صنایع پاک و پروژههای انرژی تجدیدپذیر و تقویت ارتباط دانشگاهها با دولت محلی برای بهرهگیری از پژوهشهای علمی در تصمیمسازی باشد
تدوین نقشه راه استراتژیک استان با افق ۱۰ ساله، شامل اهداف مشخص در حوزه محیطزیست، کشاورزی و اشتغال، ایجاد مرکز آیندهپژوهی خوزستان با همکاری دانشگاه شهید چمران اهواز و سایر مراکز علمی، برای تحلیل روندها و ارائه سناریوهای مدیریتی، اجرای طرحهای پایلوت آبیاری نوین در مناطق کشاورزی بحرانی، بهعنوان الگویی برای سایر شهرستانها، توسعه صنایع سبز و انرژیهای تجدیدپذیر بهعنوان راهکاری برای کاهش بیکاری و آلودگی و تقویت نظام پایش و هشدار سریع برای بحرانهای زیستمحیطی مانند آتشسوزی تالابها یا افزایش آلایندهها میتواند از جمله راهکارهای مدیریتی در این زمینه باشد که با برنامه ریزی بلند مدت دست یافتنی هستند.
خوزستان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند آیندهنگری آکادمیک و مدیریت هدفمند است. بحرانهای زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعی این استان را در وضعیت اضطراری قرار دادهاند، اما نبود برنامهریزی استراتژیک باعث شده تصمیمات تنها به واکنشهای کوتاهمدت محدود شوند. اگر ارتباط میان دانشگاهها، دولت محلی و جامعه مدنی تقویت شود و نقشه راهی جامع تدوین گردد، خوزستان میتواند از چرخه روزمرگی خارج شده و به سمت توسعه پایدار حرکت کند.
*مدیر خبرگزاری مهر در استان خوزستان
کد خبر 6679225
-
تالابهای خشک، نخلستانهای تشنه؛ خوزستان در برابر آزمون پایداری
-
بحران حکمرانی آب در خوزستان؛ از سوءمدیریت تا نیاز به اصلاحات ساختاری
-
آبیاری محصولات کشاورزی با آب آلوده زاینده رود/ کشاورزان از آب های زیرزمینی محصولات خود را آبیاری کنند
-
سوءمدیریت منابع آبی خوزستان را وارد چالش کرد
-
سد «مارون ۲» تالاب شادگان را خشک میکند/ احتمال افزایش ریزگردها
-
سالاری: بزرگترین مرکز داده جنوبشرق کشور در کرمان ایجاد می شود
-
مهم ترین اخبار یک هفته گذشته هرمزگان
-
پیکر فرزند معاون رئیس جمهور در حرم رضوی تشییع شد
-
۳ حادثه رانندگی در اقلید و شیراز با ۱۱ مصدوم و ۲ فوتی
-
روایت جوانترین دانشجو ناوگروه ۸۶ از دریانوردی جهانی
-
اورژانس تهران: ۲۵۵۵۵ ماموریت در هفته دوم آذر ماه ثبت شده است
-
روایت خبرنگار مهر از روزهای آلودگی هوا در کرج
-
صلواتی: مرحله دوم اعتبار طرح «یسنا» در کردستان واریز شد
-
تداوم فعالیت مراکز آموزشی کرمانشاه در هفته آینده
-
رایزنی مصر با گروسی درباره پرونده هستهای ایران
-
ورود پیاپی سامانههای بارشی به کشور از فردا؛ هوا سردتر میشود
-
کالابرگ شارژ شد اما قیمتها بالاست
-
افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا؛ کارشناس اورژانس هشدار داد
-
فراتر از طنز؛ واکنش کاربران انگلیسیزبان به اهدای «جایزه صلح» به ترامپ
-
اجرای طرح خط ویژه حمل و نقل همگانی در تهران از صبح امروز آغاز شد
-
میزبانی آمریکا و کانادا از تیم ملی ایران/ خبری از سفر به مکزیک نیست
-
رسانه آمریکایی: کشته شدن «ابوشباب» شکست برنامههای اسرائیل است
-
پیشبینی اَبَررایانه از قرعه تیم ملی ایران در جام جهانی ۲۰۲۶
-
ثبتنام حج تمتع ۱۴۰۵ از امروز ۱۵ آذر آغاز شد
-
واکنش ۸ کشور عربی و اسلامی به تصمیم اسرائیل برای بازگشایی «رفح»
-
روزنامههای ورزشی شنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی شنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای صبح شنبه ۱۵ آذر ۱۴۰۴
- تبلیغات گوگل ادز
- فروش خودرو کارکرده
- خرید دستگاه تصفیه آب
- تبلیغ در گوگل
- چاپ کارت ویزیت
- سرور اچ پی
- تور شفق قطبی اقساطی
- خرید دام زنده
- طراحی سایت تابان شهر
- گل افزون
- خرید هاست
- هلدینگ پارسه
- امداد خودرو
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه
نظرات کاربران