ساری- بلندمرتبهسازی شتابزده و بیضابطه در مناطقی چون سرخرود و ویلاسازی گسترده در اراضی کشاورزی و زراعی، چهره شهرها و حاشیههای ساحلی و جنگلی مازندران را دگرگون کرده است.
خبرگزاری مهر، گروه استانها – نورا محمدی: مازندران، نگین سبز شمال ایران، همواره با چشماندازهای طبیعی منحصربهفرد و بافت شهری آرامشبخش خود، مقصدی محبوب برای سکونت، سرمایهگذاری و گردشگری بوده است. اما در سالهای اخیر، بلندمرتبهسازی شتابزده و بیضابطه در مناطقی چون سرخرود و ویلاسازی گسترده در اراضی کشاورزی و زراعی، چهره شهرها و حاشیههای ساحلی و جنگلی استان را دگرگون کرده و نگرانیهای جدی درباره آینده محیطزیست، ظرفیت زیرساختی و هویت شهری و روستایی ایجاد کرده است.
سفر اخیر وزیر راه و شهرسازی به مازندران و ابلاغ سیاست جدید توسعه بلندمرتبهسازی بدون انتشار عمومی جزئیات فنی، معیارهای انتخاب پهنهها و پیوستهای زیستمحیطی، توجه رسانهها، کارشناسان و افکار عمومی را بیش از گذشته به این موضوع جلب کرده است.
در کنار این تحولات، تکمیل آزادراه تهران- شمال، پروژه تنکابن- الموت – قزوین و آزادراه چالوس- رامسر بهطور طبیعی فشار سفر و حجم تردد ورودی به استان را افزایش خواهد داد. بر اساس برآوردهای اولیه، با بهرهبرداری کامل این مسیرها، سالانه صدها هزار نفر از ساکنان کلانشهرها به مازندران سفر یا مهاجرت خواهند کرد؛ روندی که از یکسو فرصتهای اقتصادی و گردشگری ایجاد میکند و از سوی دیگر تهدیدی جدی برای منابع آب، خدمات شهری، اراضی کشاورزی و زیستبوم شکننده ساحل و جنگل به همراه دارد.
موافقان توسعه میگویند تمرکز جمعیت در نقاط مشخص و محدود در صورت وجود طرح یکپارچه حملونقل و کاربری زمین، شبکه فاضلاب و زیرساختهای کامل میتواند از گسترش ساختوساز پراکنده، تغییر کاربری اراضی و توسعه افقی نامتوازن جلوگیری کند. از نگاه آنان، بلندمرتبهسازی درست طراحیشده، فرصت جذب سرمایه، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد پایدار شهری را فراهم میسازد.
اما مخالفان هشدار میدهند که نبود برنامه آمایش سرزمین، ارزیابی دقیق ظرفیت زیستی و سازوکار نظارتی شفاف میتواند مازندران را با بحرانی مشابه تهران مواجه کند؛ استانی که توسعه کالبدی شتابزده، بدون تکمیل شبکه فاضلاب، مدیریت آب و راهبرد سکونتپذیری، امروز با فرونشست، کمبود منابع و فشار جمعیتی دستبهگریبان است. منتقدان معتقدند اگر ساختوساز عمودی بدون بررسی ظرفیت حملونقل، منابع آب، شرایط خاک و توان اکولوژیک انجام شود، هویت محلی، تعادل جمعیتی و اقتصاد مولد استان آسیب خواهد دید.
ابهام در روند صدور مجوزها، نبود پیوست محیطزیستی منتشرشده، مشخص نبودن معیارهای انتخاب پهنهها و عدم مشارکت واقعی جوامع محلی در تصمیمگیری، از پرسشهای محوری است که همچنان بیپاسخ مانده و نگرانی عمومی را افزایش داده است.
انتقاد از تعمیم سیاست انبوهسازی به تمامی پهنههای مازندران
روحالله گلینمقدم، کنشگر اجتماعی و فعال حوزه گردشگری، در گفتوگو با خبرنگار مهر با انتقاد از تعمیم سیاست انبوهسازی به تمامی پهنههای مازندران و احتمالاً گیلان گفت: این طرح در ابتدا محدود به چند شهر مشخص بود، اما اکنون کل استان زیر چتر آن قرار گرفته است، در حالی که هنوز برنامه جامع مدیریت منابع آب و شبکه فاضلاب اعلام نشده است.
وی با اشاره به تجربه تلخ تهران افزود: ساخت بزرگراهها و توسعه کالبدی بدون تکمیل زیرساختها در تهران به بنبست رسید، نگرانی من این است که همان الگو در شمال کشور تکرار شده و بلندمرتبهسازی به جای راهحل، خود تبدیل به بحران تازه شود.
گلینمقدم تأکید کرد: مزیت رقابتی مازندران گردشگری و کشاورزی است؛ اما اعلام عمومی امکان انبوهسازی در تمام پهنهها، بدون تعیین سقف تراکم، محدوده مجاز ارتفاع و ظرفیت زیستی، با این مزیتها در تضاد است.
وی افزود: فقدان شبکه فاضلاب کامل، وجود چاههای جذبی و نبود مدیریت آبخیزداری در نقاط بحرانی، تبعات زیستمحیطی ساختوسازهای سنگین را تشدید میکند.
وی همچنین هشدار داد: این روند بیشتر به نفع ذینفعان خاص است و اگر ادامه یابد، مازندران به سرنوشت تهران دچار میشود؛ سرنوشتی که جبرانپذیر نیست.
از سوی دیگر، نوید سعیدی رضوانی، دبیر انجمن شهرسازان ایران و استادیار دانشگاه، نگاه متفاوتی دارد. او با اشاره به تغییرات سبک زندگی و افزایش قدرت اقتصادی بخشی از جامعه مازندران گفت: تقاضا برای سکونت در استان افزایش یافته و بارگذاری جمعیت اجتنابناپذیر است، اگر این بارگذاری مدیریت نشود، فشار بر زمینهای کشاورزی و ساختوساز غیرمجاز افزایش مییابد.
بلندمرتبهسازی در محدودههای کنترلشده، با مرتبههای کوتاه و طراحی تفکیکشده میتواند بخشی از نیاز سکونت را پاسخ دهد
رضوانی معتقد است: بلندمرتبهسازی در محدودههای کنترلشده، با مرتبههای کوتاه و طراحی تفکیکشده میتواند بخشی از نیاز سکونت را پاسخ دهد و از گسترش افقی و دستدرازی به اراضی کشاورزی جلوگیری کند. به شرطی که زیرساختهایی مانند آب، برق، فاضلاب و حملونقل همزمان توسعه یابد.
او با اشاره به تجربه کشورهایی مانند ترکیه افزود: مقاومت در برابر تغییرات ممکن نیست اما برای جلوگیری از بحران باید طرحهای آمایش شهری بازنگری شوند و فناوریهایی مانند بازیافت آب خاکستری، مدیریت هوشمند انرژی و طراحی زیستمحیطی بهصورت جدی اجرا شود.
سید نجم مؤمنی، کارشناس ارشد عمران و متخصص طراحی سازه و مدیریت پروژههای شهری، با نگاهی فنی به موضوع بلند مرتبه سازی، در گفتوگو با خبرنگار مهر تأکید کرد: بحث بلندمرتبهسازی در مازندران بیش از آنکه یک موضوع شکل شهر باشد، یک مسئله مهندسی زیرساخت و ایمنی سازهای است و به همین دلیل نمیتوان آن را تنها با نگاه اقتصادی یا اجتماعی بررسی کرد.
مؤمنی با اشاره به ویژگیهای زمینشناسی شمال کشور گفت: بخش قابل توجهی از شهرهای مازندران روی خاکهای سست، زمینهای رسوبی و مناطق با سطح آب زیرزمینی بالا قرار دارند و ساخت و سازههای بلند در چنین مناطقی نیازمند مطالعات ژئوتکنیک دقیق، طراحی فونداسیونهای خاص و اجرای سیستمهای مقاومسازی است، اگر این ملاحظات حرفهای رعایت نشود، حتی ساختمانهای ۱۰ تا ۱۵ طبقه هم میتوانند در بلندمدت دچار نشست، ترکخوردگی یا فرسایش شوند.
وی افزود: بر اساس استانداردهای موجود، هر گونه توسعه عمودی در مناطق حساس نیازمند شناسایی دقیق ظرفیت بارپذیری خاک است، اما در بسیاری از پروژههای کنونی مازندران این موضوع یا انجام نشده یا بهدرستی در طراحی لحاظ نخواهد شد.
چالش زیرساخت پنهان
مؤمنی یکی از مهمترین چالشها را زیرساختهای پنهان دانست و گفت: در بحث بلندمرتبهسازی فقط مسئله آب و برق مطرح نیست، شبکه فاضلاب، خطوط انتقال بار، پایداری گودبرداری، سیستم تخلیه آبهای سطحی، مسیر عبور ماشینهای آتشنشانی و تأمین ظرفیت مخازن ذخیره آب ساختمانها اهمیت بسیار بیشتری دارد، بسیاری از شهرهای ما هنوز ظرفیت پمپاژ و انتقال فاضلاب برجها را ندارند و این فشار میتواند باعث پسزدگی یا نفوذ به سفرههای زیرزمینی شود.
وی تأکید کرد: مدیریت پسماند نیز یک چالش جدی است، برجها ضریب تولید پسماند بیشتری نسبت به بافتهای افقی دارند و اگر سیستم جمعآوری و تفکیک مکانیزه نباشد، این حجم پسماند در مناطق ساحلی و جنگلی اثرات زیستمحیطی شدیدی ایجاد میکند.
این کارشناس عمران گفت: مازندران بدون تعیین پهنههای مشخص امکان مدیریت توسعه عمودی را ندارد و اگر پهنهها تعریف نشوند و هر نقطهای اجازه ساخت بگیرد، تعادل شبکه حملونقل بههم میریزد، سایهاندازی برجها روی بافت مسکونی قدیمی افزایش مییابد و فشار جمعیتی در نقاطی شکل میگیرد که نه خیابان مناسب دارند و نه ظرفیت هدایت آبهای سطحی.
وی پیشنهاد کرد: استان باید بر اساس ظرفیت مهندسی، پهنههای مجاز مشروط با ارتفاع محدود، پهنههای ممنوعه شامل اراضی کشاورزی و حریم رودخانه و پهنههای ویژه توسعه عمودی همراه با الزام به ایجاد پارکینگهای طبقاتی و سیستم فاضلاب مکانیزه را تعریف کند.
ایجاد نظام یکپارچه نظارت بلندمرتبهسازی و صدور تأییدیههای تخصصی در هر مرحله ضروری است
مؤمنی درباره ضعف نظارت افزود: در استانهای شمالی معمولاً نظارت بر گودبرداری، اجرای فونداسیون، کیفیت بتن و کنترل مراحل سازهای بهطور کامل انجام نمیشود، وقتی ساختمان بلند میشود، کوچکترین خطا در محاسبات، بتنریزی یا آرماتورگذاری میتواند ریسک بلندمدت ایجاد کند، به همین دلیل ایجاد نظام یکپارچه نظارت بلندمرتبهسازی و صدور تأییدیههای تخصصی در هر مرحله ضروری است.
او گفت: توسعه عمودی باید همزمان با نوسازی بافتهای فرسوده انجام شود، یکی از اشتباهات فعلی این است که ساختوسازها بیشتر در مناطق سبز و زمینهای بکر انجام میشود در حالی که اگر سرمایهگذاری به سمت نوسازی بافت فرسوده هدایت شود، هم مشکلات ترافیکی و زیرساختی کمتر خواهد بود و هم شهرها قابل زیستتر میشوند.
مؤمنی تأکید کرد: بلندمرتبهسازی در مازندران ممکن است و حتی در برخی نقاط ضروری است، اما نه به شکل کنونی، بدون تعیین پهنههای مجاز، مطالعات ژئوتکنیک دقیق، تقویت شبکه فاضلاب، استانداردهای ایمنی حریق و نظارت مرحلهای، توسعه عمودی نه تنها به حل مشکل مسکن کمک نمیکند، بلکه در دهههای آینده استان را با بحران سازهای، زیستمحیطی و کالبدی مواجه خواهد کرد.
در همین پیوند، سید نوید ساداتی روزنامهنگار در گفتوگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بلندمرتبهسازی در ذات خود مشکلساز نیست، بلکه مسئله مهم، در نحوه و چگونگی اجراست.
بلندمرتبه سازی بدون برنامه ارتباطات را مختل میکند
وی گفت: در حال حاضر در بیشتر برجها و ساختمانهای بلند مرتبه مشکلاتی مانند کمبود پارکینگ، شبکه فاضلاب ناکافی، فضای سبز محدود، ایمنی حریق و دسترسی به خدمات اضطراری وجود دارد این در حالیست که بافت زندگی ایرانی مبتنی بر پیوندهای اجتماعی بوده و بلندمرتبهسازی بدون برنامه این ارتباطات را مختل میکند.
این روزنامه نگار افزود: در مازندران بیشتر خانههای دوم در بخش قابل توجهی از سال غیرمسکونی بوده و آپارتمانها و ویلاها خالی میمانند، اما هزینههای زیرساخت و انرژی آنها بار اضافی را بر این استان تحمیل میکند.
وی با تاکید بر اینکه توسعه پایدار الزاماتی دارد که در پروژههای فعلی رعایت نمیشود، تصریح کرد: تعیین ارتفاع بلند بدون مطالعات اجتماعی، محیطی و زیرساختی بیشتر به منافع اقتصادی پیمانکاران پاسخ میدهد تا نیاز واقعی شهر و مردم.
ساداتی بیان داشت: بلندمرتبهسازی باید بر اساس پهنهبندی، مطالعات فنی، ظرفیت زیرساخت و اصول توسعه پایدار انجام شود تا هم مشکل مسکن حل شود و هم محیط زندگی و منابع طبیعی استان حفظ شود.
در این شرایط ضرورت دارد که تصمیمگیران مسیر توسعه بلندمرتبهسازی را نه صرفاً بر اساس تقاضای بازار یا فشار سفر، بلکه بر پایه محدودیتهای زیستی، ظرفیت زیرساختی، اسناد آمایش سرزمین و مدل حملونقل و کاربری زمین هدایت کنند؛ چرا که در غیر این صورت، مازندران در دهه آینده با افزایش تراکم جمعیت، تنش آبی، آلودگی فاضلاب، افزایش پسماند، کاهش زمینهای کشاورزی و تخریب هویت شهری روبهرو خواهد شد.
کد خبر 6683963
-
تولید مسکن با تراکم فروشی / زیرساختهای تهران کشش شهرسازی عمودی دارد؟
-
بلندمرتبهسازی در گرگان راهکاری برای پاسخ به نیازهای جمعیتی
-
ششمین کنگره ملی عمران، معماری و توسعه شهری
-
۲۲ کشته در پی آتشسوزی ساختمان اداری در جاکارتا اندونزی
-
پیرصالحی: تعداد پروانه های بهداشتی و آرایشی کاهش می یابد
-
نقدینگی رهاشده مانند سیلاب، ویرانی به بار میآورد
-
شیائومی هم به جمع سازندگان دستیار هوش مصنوعی پیوست
-
توقف کامیونها در مرز کالای اساسی و فاسدشدنی را به خطر میاندازد
-
مهدی پور: دفاع مقدس گنجینهای برای مدیران در تراز انقلاب اسلامی است
-
رویداد تخصصی «تحلیلگری منابع انسانی» در دانشگاه امیرکبیر برگزار میشود
-
آمریکا بهترین تیم کشتی آزاد جهان شد
-
ادعای کاخ الیزه درباره نقش فرانسه در سرکوب کودتای نافرجام بنین
-
پزشکیان: زنان سازندگان آینده کشور هستند
-
سامانه بارشی امروز در کدام استانها فعال است؟
-
سهم ناچیز ایران از بازار ۴۵۱ میلیارد دلاری اسپانیا
-
استفاده از تصاویر ماهوارهای برای پیشبینی دقیق بارشها
-
طرح «زوج و فرد»؛ از اطلاعیههای دیرهنگام تا نقره داغ شدن شهروندان
-
زلنسکی: توانایی بازپسگیری «کریمه» را نداریم
-
باران حریف آلودگی هوای تهران نشد
-
سند تصویری «حضور خدا» در تاریخ انقلاب؛ مسیر نابودی اسرائیل روشن میشود
-
بازسازی در پرسپولیس؛ سرخها با چهرهای متفاوت وارد نیمفصل دوم میشوند
-
سامانه بارشی قوی در استان زنجان فعال شد؛ بارش نخستین برف پاییزی
-
مسکو: انگلیس با تحریم «دوگین» از خط قرمز عبور کرد
-
روزنامههای ورزشی چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای صبح چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای ورزشی سهشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۴
-
روزنامههای اقتصادی سهشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۴
- ایمپلنت دندان
- استعلام شرکت با کد ملی
- آلپاری
- تبلیغات گوگل ادز
- فروش خودرو کارکرده
- خرید دستگاه تصفیه آب
- تبلیغ در گوگل
- چاپ کارت ویزیت
- سرور اچ پی
- تور شفق قطبی اقساطی
- خرید دام زنده
- طراحی سایت تابان شهر
- مهرینو
- تهران تایمز
- روزنامه آگاه
نظرات کاربران